Paszport szczepionkowy - wytyczne przyjęte przez kraje UE na temat paszportu zdrowotnego
Kraje Unii Europejskiej przyjęły wspólne, wstępne założenia dotyczące paszportu szczepionkowego. Pomysł na “paszport covidowy” nie jest nowy, bo został już zrealizowany w grudniu przez Międzynarodowe Zrzeszenie Przewoźników Powietrznych. Z powodu kontrowersji nie wszedł jednak do masowego użycia. Dlatego kraje UE podjęły dyskusję na temat tego, jak ma działać paszport szczepionkowy. Jakie są jej wyniki i czy takim dokumentem stanie się tradycyjna międzynarodowa książeczka szczepień?
Z tego artykułu dowiesz się:
- Czym jest i co wiadomo o paszporcie szczepionkowym?
- Jakie są dotychczasowe ustalenia Wspólnoty w sprawie paszportu szczepionkowego?
- Jakie są największe kontrowersje związane z paszportem szczepionkowym?
- Czym jest Międzynarodowa Książeczka Szczepień?
Paszport szczepionkowy - czym jest i co o nim wiadomo?
Paszport szczepionkowy lub “covidowy” to potoczna nazwa dla certyfikatu, który ma być wydawany wszystkim osobom zaszczepionym przeciw wirusowi Covid-19. Już w grudniu 2020 roku Międzynarodowe Zrzeszenie Przewoźników Powietrznych (IATA) ogłosiło finalizację prac nad tym projektem. We wstępnych założeniach paszporty szczepionkowe mają być wirtualne (IATA Travel Pass) i dostępne w formie aplikacji na smartfony z Androidem i Apple iOS.
Taki certyfikat ma być potwierdzeniem, że osoby wsiadające na pokład samolotu nie stanowią zagrożenia dla innych pasażerów. Choć od momentu ogłoszenia pomysłu i finalizacji prac minęło już trochę czasu, to paszporty szczepionkowe wciąż budzą spore kontrowersje etyczne. Z jednej strony jest to szansa na wznowienie podróży, a z drugiej zaświadczenia mogą być zbyt łatwym dostępem do prywatnych danych medycznych i dyskryminacją niezaszczepionych.
Paszport szczepionkowy - dotychczasowe ustalenia Wspólnoty
Po ogłoszeniu pomysłu na paszporty szczepionkowe stanowisko w tej sprawie zajęły kraje członkowskie Unii Europejskiej oraz Światowa Organizacja Zdrowia. O ile opinie krajów są różne, o tyle WHO nie ma wątpliwości, że wprowadzenie paszportu szczepionkowego jako certyfikatu uprawniającego do swobodnego podróżowania bez testów na koronawirusa jest złym pomysłem.
WHO argumentuje swoje stanowisko podkreślając, że zaświadczenie o szczepieniu ma na celu “monitorowanie poziomu szczepień, wiedzy o szczepieniach i łatwego dostępu do informacji medycznych”, a nie ułatwienie podróżowania, ponieważ jest to “sprzeczne z zasadami sprawiedliwości i uczciwości”.
Z drugiej strony pod koniec stycznia 2021 roku stycznia kraje UE przyjęły wspólne wytyczne dotyczące zaświadczeń o szczepieniach przeciw koronawirusom. Ustalono, że certyfikaty jako “paszporty szczepionkowe” mają być honorowane przez wszystkie państwa Unii. Zaświadczenia mają zawierać informacje m.in. o podaniu szczepionki lub negatywnym wyniku tekstu, a także o nabyciu odporności po przejściu choroby. Wstępnie zakłada się, że dokument nie będzie wymogiem do przekroczenia granicy, ale ma to ułatwiać. Ze względu na kontrowersje wokół pomysłu oraz różne podejścia wielu krajów z pewnością przyjdzie jeszcze czas na bardziej szczegółowe ustalenia. Najważniejsze, aby taki dokument miał jednolitą formę na całym świecie.
Największe kontrowersje związane z paszportem szczepionkowym
Wątpliwości budzi przede wszystkim szereg pytań politycznych. Co będzie można robić, posiadając taki paszport? Czy brak zaświadczenia o szczepieniu będzie powodował wykluczenie ze współżycia społecznego w ograniczonym zakresie? Czy osoby niezaszczepione nie będą mogły podróżować samolotami? Istnieje możliwość, że dojdzie do dyskryminacji osób, które nie otrzymają szczepionki przeciw Covid-19.
Ponadto nie wiadomo, jak pod względem etycznym należy zapatrywać się na wykorzystywanie danych medycznych pod kątem podróżowania. Czy wymóg okazania oświadczenia o swoim stanie zdrowia to nie za dużo? Czy jest to tylko niezbędna ostrożność? Z powodu tych wszystkich wątpliwości nie ma jeszcze wielu odpowiedzi na temat paszportów szczepionkowych, chociaż osoby zaszczepione coraz częściej o nie pytają. Jak na razie jedynym pewnym, jednolitym na całym świecie odpowiednikiem takiego dokumentu może być Międzynarodowa Książeczka Szczepień.
Czym jest Międzynarodowa Książeczka Szczepień?
International Certificate of Vaccination and Prophylaxis to oficjalny dokument, który potwierdza przebycie szczepień wymaganych w danym kraju przed podróżą. Potocznie nazywany jest żółtą książeczką szczepień (ze względu na swój wygląd) albo medycznym paszportem. Taką książeczkę można otrzymać od wielu lat, a aktualny wzór obowiązujący w Polsce został ustalony w 2010 roku. To pokazuje, że pomysł na “paszport szczepionkowy” nie jest niczym nowym. Wpisy w takiej książeczce sprawdzane są podczas przekraczania granic państw, w których występuje zwiększone ryzyko zachorowania na np. egzotyczne choroby. Brak szczepienia może skutkować odmową wstępu. Poza tym międzynarodowa książeczka szczepień jest wskazówką na temat zdrowia jej właściciela dla personelu medycznego w danym kraju.
Kto wydaje międzynarodową książeczkę szczepień? Można ją otrzymać w poradni medycyny podróży albo w punktach szczepień. Warunkiem jest zaszczepienie się na konkretne choroby (aby ten fakt został odnotowany). Czy żółta książeczka szczepień mogłaby stać się paszportem szczepionkowym? To się okaże z czasem.
Jedno jest pewne - ze względu na obecne ryzyko zdecydowanie warto wykupić ubezpieczenie na życie w czasach pandemii koronawirusa. Jest to pewność, że w razie ciężkiej choroby poradzimy sobie z problemami finansowymi - a brak stresu o kwestię ochrony zdrowia jest bardzo ważny w dzisiejszych czasach.