OC agenta ubezpieczeniowego i OC OFWCA - kiedy potrzebne?

Agent ubezpieczeniowy kojarzy się wszystkim ze sprzedażą ubezpieczeń i doradzaniem w wyborze polisy, a nie z kupowaniem przez niego produktów ubezpieczeniowych. Warto jednak wiedzieć, że sami agenci też często kupują ubezpieczenia - nie tylko na potrzeby prywatne (np. ubezpieczenia posiadanego domu jednorodzinnego). Zgodnie z obowiązującymi przepisami, wymagane jest bowiem OC zawodowe agenta (OC agenta ubezpieczeniowego). Postanowiliśmy wyjaśnić, czym zgodnie z prawem powinno się cechować takie ubezpieczenie obowiązkowe. Przy okazji zwracamy również uwagę na inny temat, czyli OC OFWCA (ubezpieczenie OC dla osoby fizycznej wykonującej czynności agencyjne).

OC dla agenta ubezpieczeniowego - co mówi prawo?

OC agenta ubezpieczeniowego tak jak każde inne ubezpieczenie obowiązkowe to polisa, której zasady działania zostały mocno uregulowane przez obowiązujące przepisy. Konkretniej rzecz ujmując, chodzi o ustawę z dnia 15 grudnia 2017 r. o dystrybucji ubezpieczeń (Dz.U. z 2024 r. poz. 1214 z późn. zm.). Ten akt prawny określa między innymi zasady działania agentów ubezpieczeniowych - w tym również dotyczące wymaganej ochrony odpowiedzialności cywilnej. Wspomniana ustawa z dnia 15 grudnia 2017 r. wskazuje, że obowiązek zawarcia umowy OC dla agenta powstaje, gdy taki pośrednik (agent ubezpieczeniowy lub agent oferujący ubezpieczenia uzupełniające) zawarł umowę agencyjną z drugim zakładem ubezpieczeń w ramach tego samego działu ubezpieczeń. Jeśli agent współpracuje tylko z jednym ubezpieczycielem, to ta firma ubezpieczeniowa przejmuje odpowiedzialność cywilną za prowadzone usługi agencyjne.

Ustawa z dnia 15 grudnia 2017 r. wprowadziła nowy obowiązek - tym razem dla ubezpieczycieli. Mianowicie, zakłady ubezpieczeniowe są odpowiedzialne za weryfikację, czy przedsiębiorca, z którym zawierają umowę agencyjną posiada obowiązkowe OC agenta. Innymi słowy, ubezpieczyciel powinien ustalić, czy dany agent zawarł wcześniej umowę agencyjną z innym zakładem ubezpieczeń w zakresie tego samego działu ubezpieczeń. Towarzystwo musi też sprawdzić, czy przedsiębiorca zainteresowany współpracą agencyjną został wpisany do rejestru agentów jako wykonujący działalność agencyjną w imieniu lub na rzecz więcej niż jednego zakładu ubezpieczeń prowadzącego działalność w zakresie tego samego działu (zobacz: M. Fras [w:] B. Kucharski, K. Malinowska, D. Maśniak, M. Szaraniec, M. Fras, Dystrybucja ubezpieczeń. Komentarz, Warszawa 2020, art. 20).

Za brak OC dla agenta przewidziane są spore kary

Ustawa o dystrybucji ubezpieczeń przewiduje również sankcje dla agentów, którzy nie posiadają obowiązkowego OC agenta ubezpieczeniowego. Mianowicie, niesolidny pośrednik powinien wnosić opłatę na rzecz budżetu państwa naliczaną za każdy rok kalendarzowy pozostawania bez ochrony ubezpieczeniowej. Wspomniana opłata karna wynosi:

• 200 euro - jeżeli przerwa w obowiązkowej ochronie nie przekracza 3 dni
• 500 euro - jeśli okres luki w ochronie wynosi powyżej 3 dni, ale nie przekracza 14 dni
• 1000 euro - gdy okres, w którym nie było wykupione OC zawodowe agenta wynosi więcej niż 14 dni

Zapłacenie wymienionych wyżej kar nie zwalnia agenta z obowiązku wykupienia wymaganej przez prawo polisy. Warto dodać, że organem kontrolnym dla agentów w zakresie obowiązku ubezpieczeniowego jest Komisja Nadzoru Finansowego.

OC agenta ubezpieczeniowego - szczegóły określa rozporządzenie

Warto wiedzieć, że na podstawie artykułu 20 ustawy z dnia 15 grudnia 2017 r. o dystrybucji ubezpieczeń, zostało wydane specjalne rozporządzenie, które określa szczegółowe zasady funkcjonowania OC dla agentów ubezpieczeniowych. Chodzi o Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 18 maja 2018 r. w sprawie obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej z tytułu wykonywania czynności agencyjnych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1268 z późn. zm.). Należy odnotować, że ten akt prawny został już dwukrotnie zmieniony od momentu publikacji pierwotnej treści. Ostatnia zmiana miała miejsce 9 października 2024 r.

Zgodnie z aktualnie obowiązującymi przepisami, minimalna suma gwarancyjna OC agenta ubezpieczeniowego (w okresie nie dłuższym niż 12 miesięcy) stanowi równowartość w złotych dla kwoty:

• 1 564 610 euro w przypadku jednego zdarzenia, którego skutki są objęte ochroną
• 2 315 610 euro w odniesieniu do wszystkich takich zdarzeń

Poprzednio, a więc przed 9 października 2024 r. obowiązywały znacznie mniejsze limity minimalnej odpowiedzialności ubezpieczyciela w OC agenta wynoszące odpowiednio 1 300 380 euro oraz 1 924 560 euro. W dniu 9 października 2024 r. wzrosły również wymagane sumy gwarancyjne OC dla agentów oferujących ubezpieczenia uzupełniające (minimalne limity po zmianach: 1 564 610 euro oraz 2 315 610 euro). Mowa o pośrednikach prowadzących dystrybucję ubezpieczeń jako działalność uboczną.

OC OFWCA - czy jest to całkiem osobne ubezpieczenie?

W kontekście polis OC dla agentów ubezpieczeniowych, dość często pojawia się pytanie o tak zwane OC OFWCA (OC OWCA). Skrót OFWCA możemy rozwinąć jako „osoba fizyczna wykonująca czynności agencyjne”. W praktyce taki status posiada najczęściej pracownik agenta ubezpieczeniowego lub multiagenta, czyli agenta działającego na rzecz więcej niż jednego towarzystwa. OFWCA nie musi prowadzić działalności gospodarczej, ale podobnie jak agent ubezpieczeniowy podlega wpisowi do rejestru prowadzonego przez KNF.

A jak wygląda kwestia ubezpieczenia obowiązkowego (OC OFWCA)? Otóż, wspomniane już Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 18 maja 2018 r. w sprawie obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej z tytułu wykonywania czynności agencyjnych jasno wskazuje, że ochrona z obowiązkowego OC agenta ubezpieczeniowego obejmuje „również szkody wyrządzone przez osoby, przy pomocy których ubezpieczony wykonuje czynności agencyjne”. Zatem osobna polisa (OC OFWCA) nie jest konieczna.