Sprzedaż motocykla: umowa sprzedaży, rejestracja i OC - co warto wiedzieć?

Czasy, w których motocykl był traktowany jako podstawowy i często jedyny w rodzinie środek transportu na szczęście minęły już dawno. Obecnie posiadanie jednośladu zwykle wiąże się z realizowaniem swojego hobby. Czasem motocykl bywa również wykorzystywany jako uzupełniający środek transportu na potrzeby krótkich dojazdów. Warto zwrócić uwagę, że liczba zarejestrowanych w Polsce motocykli systematycznie rośnie. Pod koniec 2021 r. tablice rejestracyjne posiadało około 1,75 mln takich jednośladów. Dziesięć lat wcześniej, był to niewiele ponad jeden milion. Rynek sprzedaży motocykli urósł proporcjonalnie do większej liczby takich pojazdów użytkowanych w Polsce. Postanowiliśmy zatem sprawdzić, jak sprzedaż używanego motocykla wygląda w kontekście obowiązków związanych z zawarciem umowy i pozostałymi formalnościami. Nasza analiza prezentuje informacje, które są ważne zarówno z perspektywy sprzedawcy jak i nabywcy motocykla.

• Umowa sprzedaży motocykla wygląda podobnie jak przy aucie
• Zawiadomienie ubezpieczyciela to podstawowy obowiązek
• Sprzedawca powinien również powiadomić urząd o zbyciu
• Rejestracja motocykla wiąże się z nieco mniejszymi kosztami
• Kupujący nie powinien zaniżać podatkowej wartości motocykla
• Nabywca motocykla musi pamiętać o nieodnawialnej polisie OC
• W przypadku motoroweru obowiązki będą dokładnie te same

Umowa sprzedaży motocykla wygląda podobnie jak przy aucie

Przyczyną wszystkich potrzebnych formalności jest oczywiście czynność prawna związana ze sprzedażą motocykla. Umowa sprzedaży motocykla (nazywana też czasem umową kupna - sprzedaży) wygląda bardzo podobnie jak w przypadku samochodu osobowego. Każdy z jednobrzmiących egzemplarzy umowy powinien zawierać następujące informacje:

• oznaczenie stron transakcji (tzn. imiona i nazwiska kupującego oraz sprzedającego, ich adresy zameldowania i zamieszkania, numery PESEL, numery i serie dowodów osobistych, uwaga: w razie współwłasności, konieczne jest uwzględnienie wszystkich współwłaścicieli oraz ich podpisów)
• data, miejsce i godzina zawarcia umowy
• dane identyfikujące motocykl (przede wszystkim: marka i model, rok produkcji, przebieg, numer rejestracyjny oraz numer VIN)
• cena sprzedaży i sposób jej uregulowania oraz termin wydania motocykla
• oświadczenie kupującego o zapoznaniu się ze stanem technicznym jednośladu
• oświadczenie sprzedającego potwierdzające prawo własności pojazdu, brak wad prawnych oraz zobowiązań kredytowych związanych z motocyklem i brak ciążących na nim praw osób trzecich (np. z tytułu zastawu)
• wszystkie pozostałe informacje, które strony uznają za ważne (np. informacje dotyczące liczby kluczyków, wydawanych dokumentów i zobowiązania kupującego do wypowiedzenia umowy OC, tak aby sprzedawca otrzymał zwrot składki)
• czytelne podpisy wszystkich stron transakcji

W Internecie łatwo znajdziemy wzory umowy sprzedaży motocykla. Warto korzystać z dokumentów przygotowanych przez specjalistów. Przykład stanowi wzór, który opracowali eksperci Unilink.pl. Należy pamiętać, że każda umowa sprzedaży motocykla jako rzeczy oznaczonej co do tożsamości przenosi własność pojazdu już w momencie jej zawarcia (zobacz na przykład: M. Balwicka-Szczyrba [w:] Kodeks cywilny. Komentarz aktualizowany, red. A. Sylwestrzak, LEX/el. 2023, art. 155 oraz Wyrok Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi-Południe w Warszawie z dnia 28 listopada 2012 r. - sygnatura akt: II C 686/12).

Pobierz wzór umowy sprzedaży motocykla >

Zawiadomienie ubezpieczyciela to podstawowy obowiązek

Umowa sprzedaży motocykla będzie przydatna między innymi wtedy, gdy były właściciel zawiadomi zakład ubezpieczeniowy o zbyciu jednośladu. Warto przypomnieć, że o konieczności dokonania takiego zawiadomienia w ciągu 14 dni od transakcji mówi artykuł 32 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz.U. 2003 nr 124 poz. 1152).

Opisywany obowiązek dotyczący sprzedaży oraz innych form przeniesienia własności (np. darowizny) obejmuje byłych właścicieli wszystkich pojazdów mechanicznych. W zawiadomieniu do ubezpieczyciela muszą oni podać dane kupującego z umowy (imię, nazwisko, adres zamieszkania i PESEL). Coraz więcej zakładów ubezpieczeniowych pozwala złożyć stosowne zawiadomienie online (przez e-mail lub formularz kontaktowy). Pomimo obecnej cyfryzacji, sprzedawca motocykla nadal musi przekazać kupującemu papierowe potwierdzenie zawarcia umowy OC.

Sprzedawca powinien również powiadomić urząd o zbyciu

Kolejny obowiązek dla osoby sprzedającej motocykl obejmuje zgłoszenie zbycia pojazdu (zobacz: artykuł 78 ustęp 2 punkt 1 ustawy prawo o ruchu drogowym z dnia 20 czerwca 1997 r.). Do czasu odwołania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii ogłoszonego z powodu COVID-19, czas na dokonanie stosownego zgłoszenia został przedłużony ze standardowych 30 dni do 60 dni. Odpowiednie zawiadomienie do starosty można złożyć online pod warunkiem posiadania Profilu Zaufanego. W razie skorzystania z usługi administracyjnej online, warto sprawdzić, czy na swoją skrzynkę ePUAP dostaliśmy urzędowe poświadczenie przedłożenia (UPP). Niezależnie od sposobu dokonania zawiadomienia, zbywca motocykla powinien udokumentować zmianę właściciela poprzez załączoną umowę.

Rejestracja motocykla wiąże się z nieco mniejszymi kosztami

Wspomniany artykuł 78 ustęp 2 punkt 1 ustawy prawo o ruchu drogowym przewiduje również konieczność dokonania odpowiedniego zgłoszenia przez nabywcę motocykla w terminie 30 dni lub 60 dni od transakcji (wydłużonym na czas zagrożenia epidemicznego/epidemii). Wiele urzędów uznaje jednak, że taka czynność będzie niepotrzebna ze względu na dokonanie rejestracji motoru. Formalności rejestracyjne w przypadku używanego motocykla wyglądają dokładnie tak samo, jak przy samochodzie z drugiej ręki. Chodzi między innymi o konieczność wypełnienia wniosku o rejestrację i przedstawienia: umowy przenoszącej własność używanego pojazdu, dowodu rejestracyjnego oraz potwierdzenia uregulowania opłaty rejestracyjnej.

Istotna różnica dotycząca rejestracji motocykla polega na mniejszym koszcie, ponieważ tablice motocyklowe są obecnie o 40 zł tańsze niż samochodowe (tzn. kosztują 40 zł zamiast 80 zł). Warto pamiętać, że według przepisów obowiązujących od dnia 31 stycznia 2022 roku, nabywca motocykla może zachować aktualny numer rejestracyjny jeśli pojazd był już zarejestrowany w Polsce, a tablice są czytelne. Wyjątek dotyczy tablic czarnych oraz białych posiadających flagę Polski zamiast unijnej. Należy też pamiętać o standardowym terminie rejestracji wynoszącym 30 dni od daty nabycia używanego pojazdu.

Co ważne, do czasu odwołania stanu epidemii/zagrożenia epidemicznego w Polsce, przy rejestracji używanego pojazdu sprowadzonego z terytorium państwa członkowskiego Unii Europejskiej obowiązuje jednak termin przedłużony do 60 dni od daty sprowadzenia (zamiast standardowych 30 dni). Podobnie jak w przypadku zawiadomienia starosty o nabyciu/zbyciu pojazdu, kara pieniężna za przekroczenie terminu rejestracji auta z UE wynosi od 200 zł do 1000 zł.

Kupujący nie powinien zaniżać podatkowej wartości motocykla

Sprzedaż motocykla powoduje skutki podatkowe, o których musi pamiętać nabywca. Podobnie jak w przypadku samochodu osobowego, nowy właściciel jednośladu powinien zapłacić podatek od czynności cywilnoprawnych (PCC) wynoszący 2% wartości rynkowej. Należy pamiętać, że wartość rynkowa pojazdu czasem bywa wyższa od ceny nabycia. Jeżeli te dwie kwoty będą się od siebie znacząco różnić, to urząd skarbowy po sprawdzeniu złożonej przez podatnika deklaracji PCC-3 najprawdopodobniej podwyższy podatek. Wspomnianą deklarację składamy w ciągu 14 dni do daty zawarcia umowy kupna-sprzedaży motocykla. Taki sam termin dotyczy zapłaty obliczonej przez podatnika kwoty z tytułu PCC.

Nabywca motocykla musi pamiętać o nieodnawialnej polisie OC

Jeżeli chodzi o kwestie ubezpieczeniowe, to nabywca motocykla musi natomiast pamiętać, że polisa OC przejęta razem z pojazdem nie odnowi się automatycznie po upływie 12 miesięcy od jej zakupu. Nieznajomość tej zasady jest niestety częstym powodem nakładania kar przez Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny. Kara za brak OC dla posiadacza motocykla w 2023 roku ma następującą wysokość:

• przerwa w okresie ochrony ponad 14 dni - 1160 zł (I kw. oraz II kw. 2023 r.) lub 1200 zł (III kw. oraz IV kw. 2023 r.)
• przerwa w okresie ochrony wynosząca od 4 dni do 14 dni - 580 zł (I kw. oraz II kw. 2023 r.) lub 600 zł (III kw. oraz IV kw. 2023 r.)
• przerwa w okresie ochrony nie dłuższa niż 3 dni - 230 zł (I kw. oraz II kw. 2023 r.) lub 240 zł (III kw. oraz IV kw. 2023 r.)

O nabyciu kolejnego OC trzeba również pamiętać jeśli nowy właściciel motocykla skorzysta z możliwości wypowiedzenia polisy w dowolnym momencie. Decyzja o wypowiedzeniu może być zasadna, gdy ubezpieczyciel korzystając z prawa do rekalkulacji podwyższy nabywcy motocykla składkę OC za pozostały okres ochrony.

W przypadku motoroweru obowiązki będą dokładnie te same

Tytułem podsumowania, należy wspomnieć, że wszystkie opisane powyżej zasady obowiązują również nabywców i sprzedawców coraz popularniejszych motocykli elektrycznych. Motocykle elektryczne nie są bowiem inaczej traktowane w kontekście rejestracji i obowiązkowego OC. Przygotowany przez nas poradnik przyda się też przy sprzedaży motorowerów. W przypadku takich pojazdów (również elektrycznych), różnica wiąże się z mniejszą składką OC i niższą opłatą za tablice rejestracyjne (30 zł).