Ubezpieczenie OC zarządu spółki: przed czym chroni?
Ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej (OC) przeciętnemu Kowalskiemu kojarzą się przede wszystkim z komunikacyjnymi polisami. Jednak w biznesie skojarzenia bywają zupełnie inne. Nie tylko dlatego, że dość popularne są ogólne ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej dla przedsiębiorców oraz spółek (związane z prowadzoną działalnością). Jeżeli chodzi o biznesowe polisy OC, to z pewnością na uwagę zasługuje również ubezpieczenie D&O. Wyjaśniamy zatem jak działa ubezpieczenie OC członka zarządu. Nasz artykuł dotyczy OC zarządu spółki, ale bardzo wiele informacji w nim zawartych odnosi się również do polis OC dla władz innych organizacji (np. stowarzyszeń, fundacji, spółdzielni mieszkaniowych i wspólnot mieszkaniowych).
Po co ubezpieczać odpowiedzialność OC zarządu spółki?
W pierwszej kolejności, na pewno może nasuwać się pytanie po co wykupywane są takie ubezpieczenia jak OC zarządu spółki. Warto w tym kontekście pamiętać, że obecnie coraz częściej jest stosowany model, w którym OC zarządu spółki występuje jako benefit dla zarządu. Chodzi o to, że wspomnianą polisę OC wykupuje organizacja (firma) dla osób zasiadających w jej władzach. Innymi słowy, ubezpieczone osoby nie płacą za ubezpieczenie OC członków zarządu (ubezpieczenie D&O) ze swojej kieszeni. Jakie jest więc uzasadnienie dla takiego benefitu?
Wykupienie przez spółkę ubezpieczenia OC członków zarządu, na pewno nie powinno być przez osoby ubezpieczone traktowane jako okoliczność zwalniająca ze staranności przy podejmowaniu ważnych decyzji. Ubezpieczenie D&O może natomiast być czynnikiem, który ułatwia podejmowanie decyzji biznesowych w warunkach niepełnej wiedzy lub w warunkach wymagających szybkiego działania. Opisywana polisa jako benefit zachęca również do podejmowania bardziej wymagających wyzwań, czyli zarządzania spółkami w gorszej sytuacji finansowej. Warto w tym kontekście pamiętać, że znalezienie dobrego menedżera (z wynikami w przeszłości) wcale nie jest łatwe.
Ubezpieczenie OC członka zarządu: przed czym chroni?
Skoro już wiemy po co wykupywane jest ubezpieczenie OC członków zarządu (często za środki samej spółki), to teraz warto wyjaśnić przed czym chroni taka polisa, a także jakie są wyłączenia ochrony z nią związane. Naturalnie trzeba pamiętać, że ubezpieczenia D&O (ang. Directors and Officers) mają charakter dobrowolny, więc nie powinno dziwić zróżnicowanie warunków ochrony. Mimo wszystko, można wyróżnić pewien standardowy katalog sytuacji objętych ochroną, którą zapewnia ubezpieczenie OC członków zarządu, czyli:
- niewykonanie obowiązków przez osobę ubezpieczoną (przykład: niezłożenie w terminie wniosku o upadłość spółki)
- niewłaściwe wykonanie obowiązków przez ubezpieczonego (przykłady: nieodpowiednie prowadzenie spraw bieżących spółki, zakup wyposażenia po zbyt wysokiej cenie narażający na zarzuty o niegospodarność, brak należytej kontroli nad działaniem spółki)
Warto pamiętać, że ubezpieczeniowa ochrona przed skutkami niewłaściwego działania oraz zaniechania może obejmować nie tylko zarząd spółki. Dość często mówi się o ubezpieczeniu OC członków zarządu, ale jednocześnie ta sama polisa może obejmować dodatkowo np. członków rady nadzorczej, prokurentów, dyrektorów zarządzających oraz głównych księgowych. W praktyce to od ubezpieczyciela zależy, kogo dokładnie będzie dotyczyło możliwe ubezpieczenie D&O. W gestii zakładu ubezpieczeń leżą również wyłączenia ochrony.
Różne OC zarządu spółki i możliwe różne wyłączenia
Ubezpieczyciel uchyli się od odpowiedzialności typowej dla OC zarządu spółki, czyli nie pokryje roszczeń spółki/osoby trzeciej, kar administracyjnych, kaucji, kosztów procesowych i dodatkowych kosztów (np. ochrony prawnej, wsparcia psychologicznego oraz PR-u), jeśli zajdzie jedna z okoliczności wskazanych w OWU. Ogólne warunki ubezpieczenia OC zarządu spółki mogą przewidywać następujące wyłączenia:
- wina umyślna menedżera, popełnienie przez niego przestępstwa lub uzyskanie nieuprawnionych korzyści
- skutki działań podjętych przed tak zwaną datą retroaktywną, czyli początkiem odpowiedzialności ubezpieczyciela (uwaga: zasady dotyczące początku odpowiedzialności ubezpieczyciela często można negocjować ze względu na opcję rozszerzenia ochrony)
- skutki nadzwyczajnych okoliczności takich jak na przykład sankcje, wojna lub akty terroryzmu
- zgłoszenie roszczeń, które przed pierwszym dniem okresu ubezpieczenia OC członków zarządu świadomie nie zostały zgłoszone w ramach innej umowy ubezpieczenia
Mnogość możliwych wyłączeń oraz zakresów ochrony w ramach ubezpieczenia OC członka zarządu sprawia, że decyzja o wyborze konkretnej polisy wymaga szczegółowej analizy OWU. Na pewno może w tym pomóc pośrednik ubezpieczeniowy. Taka sama zasada dotyczy również ogólnego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej (OC) związanego z działalnością spółki, a nie jej zarządu.
O ubezpieczeniach pisze od 2014 r. Zajmuje się również tematyką nieruchomości i finansów osobistych. Studiował ekonomię oraz finanse i rachunkowość. Jest autorem artykułów, wypowiedzi i analiz ubezpieczeniowych publikowanych przez liczne media internetowe (np. RP.pl, Bankier.pl, Fakt.pl, Infor.pl, Bank.pl) oraz tradycyjne (m.in. Rzeczpospolita).