Odszkodowanie za opóźnienie pociągu - kiedy można z niego skorzystać

Opóźnienie lub odwołanie pociągu ma miejsce na tyle często, że zetknął się z nimi chyba każdy podróżny. Czasem jest to kilka minut, innym razem o wiele więcej. Niepunktualne kursy nie tylko utrudniają dotarcie na czas w miejsce docelowe czy udaną przesiadkę, ale i irytują. Nie każdy jednak wie, że pasażerowie pociągów mają w takiej sytuacji prawo ubiegać się o odszkodowanie. Co więc powinniśmy zrobić, kiedy spóźni się pociąg?

Z tego artykułu dowiesz się:

1. Jaki dokument reguluje przepisy dotyczące odszkodowań za opóźnienia pociągu?
2. W jakich przypadkach i jakiej wysokości będzie możliwe uzyskanie odszkodowania?
3. Kiedy ubiegać się o odszkodowanie?
4. Jakie są inne prawa pasażera?
5. Co powinien zawierać wniosek o odszkodowanie?
6. Czy są różnice w rekompensatach za opóźnienia pociągów miejskich a regionalnych?

Rozporządzenie dotyczące odszkodowań za opóźnienie pociągu

O rekompensatę za spóźniony pociąg możemy starać się na podstawie przepisów Unii Europejskiej. Reguluje je Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1371/2007 z dnia 23 października 2007 r., dotyczącego praw i obowiązków pasażerów w ruchu kolejowym. Są to unijne zapisy na temat odszkodowań przysługujących pasażerom, gdy pociąg nie pojawi się na stacji zgodnie z rozkładem. To na podstawie tego dokumentu mamy prawo do odszkodowania.

Wartości odszkodowania od przewoźnika

Poszkodowanemu pasażerowi przysługuje odszkodowanie, gdy spóźnienie pociągu wyniesie:

• od 60 do 119 minut - należy się wtedy odszkodowanie wysokości 25% ceny biletu,
• 120 minut i więcej - daje prawo do uzyskania 50% zwrotu pieniędzy za bilet.

Obliczając czas opóźnienia nie uwzględnia się jednak tego, które miało miejsce poza terytorium Unii, a które może udowodnić i potwierdzić przewoźnik. Ma on też prawo ustalić minimalny próg, poniżej którego odszkodowanie nie będzie wypłacane. Nie może być on jednak niższy niż równowartość 4 euro.

Przyczyna niepunktualnej jazdy nie jest istotna dla przyznania częściowego zwrotu pieniędzy podróżnym. Oznacza to, że nawet jeśli spowodowała ją siła wyższa, niezależna od przewoźnika kolejowego, cały czas ma on obowiązek wypłacić odszkodowanie pasażerowi. Warto pamiętać, że może być ono wypłacone w formie kuponu lub bonu, albo też w każdej innej postaci, która będzie później honorowana przez przewoźnika. Nie oznacza to jednak, że pasażer nie ma prawa do formy pieniężnej. Ma! Ale głównie na swoje wyraźne życzenie.

Kiedy ubiegać się o odszkodowanie?

Niestety nie zawsze będziemy mogli uzyskać zwrot kosztów za niepunktualny przyjazd pociągu do stacji. Oprócz konieczności spełnienia powyższych warunków, przepisy odszkodowawcze obejmują jedynie opóźnienia krajowych pociągów dalekobieżnych:

• kategorii Express Intercity Premium EIP,
• InterRegio IR,
• Express Intercity EIC,
• Inercity IC,
• Twoje Linie Kolejowe TLK,
• połączeń międzynarodowych pomiędzy krajami należącymi do Unii Europejskiej.

Oznacza to, że niektórzy przewoźnicy regionalni, miejscy i podmiejscy nie są objęci przepisami UE i nie dostaniemy od nich odszkodowania na podstawie skargi czy potwierdzenia spóźnienia na bilecie.

Jakie są inne prawa pasażera?

O opóźnieniu pociągu pasażerowie muszą być informowani na bieżąco, łącznie z podaniem przewidywanego czasu spóźnienia. Aby mieć to oficjalnie potwierdzone, przewoźnik ma obowiązek wystawić na żądanie stosowną informację na bilecie. Ale to nie wszystko. Jeśli pociąg opóźni się o co najmniej 60 minut, pasażerowie mają prawo do bezpłatnych posiłków i napojów (w czasie oczekiwania na przyjazd) oraz do bezpłatnego zakwaterowania i transportu (jeśli jest to możliwe i istnieje taka konieczność).

A jeśli z kolei pociąg jest unieruchomiony na trasie, każdy pasażer ma prawo do darmowego transportu na stację, miejsca odjazdu pojazdu zastępczego czy do miejsca docelowego swojej podróży. W przypadku gdy pociąg nie dojedzie na stację, przewoźnik ma także obowiązek zapewnić transport zastępczy.

Wniosek o wypłatę odszkodowania na drodze reklamacji

Finansową rekompensatę uzyskają tylko te osoby, które o nie zawnioskują. Wniosek o odszkodowanie musi zawierać:

• dane osoby zgłaszającej,
• wskazanie połączenia, na którym doszło do niepunktualnego przyjazdu,
• czas spóźnienia,
• żądanie wypłaty rekompensaty za opóźnienie i wskazanie, w jakiej formie chcemy je uzyskać. Jeśli nie napiszemy, że interesuje nas jedynie forma pieniężna, możemy otrzymać odszkodowanie np. w formie bonu. Pamiętajmy, aby podać także numer konta, na jakie mają być przelane środki.

Wniosek możemy wysłać pocztą lub złożyć w specjalnej kasie przewoźnika, przyjmującej skargi (dostępne są na większych dworcach). Możemy też sprawdzić, czy przewoźnik przewiduje złożenie wniosku w formie elektronicznej oraz czy dysponuje swoim formularzem. Czas na rozpatrzenie reklamacji wynosi miesiąc.

Przysługujące rekompensaty a pociągi miejskie i regionalne

W stosunku do przewoźników nieobjętych przepisami unijnymi, również możemy starać się o rekompensatę. Możemy bowiem powołać się na ustawę z dnia 15 listopada 1984 Prawo przewozowe. Co ciekawe - na jego podstawie mamy możliwość starać się o rekompensatę zarówno od linii kolejowych objętych przepisami UE, jak i pozostałych.

Powołując się jednak na Prawo przewozowe, pasażer musi wykazać, że opóźnienie środka transportu lub jego zbyt wczesny odjazd, doprowadziły do powstania szkody. Ten rodzaj odszkodowania jest bowiem rekompensatą nie tyle za niepunktualną jazdę pociągu, co za szkody, których doznał w jej wyniku pasażer. Oznacza to, że rekompensata może być uznaniowa. Jeśli jednak poszkodowany uzna, że koleje nie zaspokoiły w pełni jego roszczenia, może wystąpić na drogę sądową lub do Rzecznika Praw Pasażera Kolei przy Prezesie Urzędu Transportu Kolejowego (u którego sprawę można rozwiązać polubownie).

Warto też wiedzieć, że przewoźnik nie może powołać się (chcąc uniknąć wypłaty odszkodowania) na zapis ustawy, który niegdyś wyłączał jego odpowiedzialność, jeśli spóźnienie nie wynikało z jego umyślnej winy lub rażącego niedbalstwa.

Autor:
Zespół redakcyjny Unilink