Ubezpieczenie Ukraińca w Polsce - najważniejsze informacje
- Ubezpieczenie Ukraińca w Polsce - najważniejsze informacje
- NFZ i ubezpieczenie zdrowotne - najważniejsze informacje o świadczeniach
- Zatrudnienie cudzoziemca a prawo do świadczeń w ramach ZUS
- Prywatne ubezpieczenie zdrowotne dla Ukraińca
- Ubezpieczenie Ukraińca w Polsce a OC samochodu
- Dobrowolne ubezpieczenia dla obywateli Ukrainy
Ubezpieczenie Ukraińca w Polsce - najważniejsze informacje
W 2022 roku liczba Ukraińców mieszkających w Polsce przekroczyła 3 miliony. Niektórzy z nich przybyli do nas w poszukiwaniu pracy a inni uciekli przed wojną. Bez względu jednak na powód przybycia, każdy Ukrainiec powinien posiadać ubezpieczenie zdrowotne. Dzięki niemu nie będzie musiał ponosić kosztów opieki medycznej z własnej kieszeni. Nie jest to jednak jedyna formy ochrony, która może przydać się obywatelom zza wschodniej granicy.
NFZ i ubezpieczenie zdrowotne - najważniejsze informacje o świadczeniach
Wraz z wybuchem wojny w Ukrainie wielu jej mieszkańców znalazło schronienie a naszym kraju. Najczęściej są to matki z dziećmi oraz osoby starsze. Większość z tych osób nie posiada w Polsce zatrudnienia a tym samym nie odprowadza składek do ZUS (z uwzględnieniem tych na ubezpieczenie zdrowotne). W takiej sytuacji żaden cudzoziemiec nie może korzystać z państwowej opieki zdrowotnej finansowanej ze środków publicznych. Dla osób z Ukrainy, na czas pobytu w Polsce, zrobiono jednak wyjątek. Mogą one korzystać ze świadczeń w ramach Narodowego Funduszu Zdrowia na takich samych zasadach, co obywatele Polski - czyli za darmo. Dostępna jest więc dla nich opieka szpitalna czy pomoc lekarza specjalisty. Przepisy te wprowadziła przyjęta przez rząd specustawa w dniu 12.03.2022 roku. Jej zapisy obejmują jednak tylko tych obywateli Ukrainy, którzy przybyli do naszego kraju nie wcześniej niż 24 lutego 2022 roku (dzień napaści na Ukrainę). Te same uprawnienia nie przysługują więc tym osobom, które przyjechały do Polski przed wojną, na przykład w celach zarobkowych. Dokumentami potwierdzającymi możliwość korzystania ze świadczeń opieki zdrowotnej jest nadawany obywatelom Ukrainy numer PESEL lub specjalny e-dokument. Dodatkowo dla uchodźców działa bezpłatna infolinia NFZ w języku ukraińskim. Aby jednak zachować prawo do świadczeń, Ukraińcy nie mogą wyjechać z Polski na dłużej niż miesiąc.
Zatrudnienie cudzoziemca a prawo do świadczeń w ramach ZUS
Ci Ukraińcy, którzy podjęli w Polsce legalne zatrudnienie na etacie (bez względu na status uchodźcy czy jego brak), zyskują uprawnienia do korzystania państwowej opieki zdrowotnej. Z ich pensji odprowadzane są bowiem składki do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, uprawniające do korzystania z państwowych świadczeń. Pracodawca musi jedynie zgłosić pracownika z Ukrainy na formularzu ZUS ZUA, aby ten został objęty ubezpieczeniem emerytalnym, rentowym, chorobowym, wypadkowym i zdrowotnym. Obowiązek zgłoszenia pracownika do ubezpieczenia zdrowotnego dotyczy tylko tych pracodawców, którzy zatrudniają pracowników na umowę o pracę (nie o dzieło). Pracodawca powinien też pamiętać, aby wykazywać i rozliczać składki w raportach ZUS RSA i ZUS RZA (od 2022 zastąpiony przez druk ZUS RCA) i deklaracji DRA. Co ważne dla Ukraińców - posiadane ubezpieczenie obejmuje także rodzinę osoby ubezpieczonej. Za członków ich rodzin uważa się małżonków, dzieci do 18 roku życia lub uczące się (do 26 roku życia) oraz te ze znacznym stopniem niepełnosprawności bez limitu wiekowego. Ochroną można objąć także rodziców i dziadków, o ile pozostają z ubezpieczonym we wspólnym gospodarstwie domowym. Pamiętajmy, że osoby pochodzące z Ukrainy mogą też samodzielnie opłacać składkę na NFZ, która pokryje koszty leczenia.Pracownicy pochodzący z Ukrainy, którzy są zatrudnieni na podstawie oświadczenia, nie muszą uzyskiwać pozwolenia na pracę. O pozwolenie to muszą jednak wystąpić Ci, którzy przebywają w naszym kraju na podstawie wizy lub czasowego zezwolenia. Pracę bez dodatkowego pozwolenia mogą podjąć także Ukraińcy, którzy mają zezwolenie na pobyt stały lub zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego UE.
Prywatne ubezpieczenie zdrowotne dla Ukraińca
Publiczne ubezpieczenie zdrowotne nie oznacza, że obywatele z Ukrainy nie mogą ubezpieczyć się dobrowolnie w jednym z wybranych towarzystw ubezpieczeniowych. Tego rodzaju ubezpieczenie medyczne ma szeroki zakres, przez co w niektórych przypadkach może zastąpić pomoc medyczną w ramach Narodowego Funduszu Zdrowia lub być jej doskonałym uzupełnieniem. A przecież w czasie pobytu na terytorium Polski każdy Ukrainiec może znaleźć się w sytuacji zagrożenia życia i zdrowia, będących następstwem choroby czy wypadku. W ramach opłacanej składki, TU oferują bezpłatną pomoc medyczną - w zakresie wybranym przez ubezpieczającą się osobę. Przykładowo - TU może udzielać pomocy w postaci dostępu do darmowych: konsultacji lekarskich, wizyt u lekarzy specjalistów (dostępnych w ciągu kilku dni), badań diagnostycznych, laboratoryjnych, hospitalizacji, szczepień ochronnych i transportu medycznego. Oczywiście zakres opieki może być większy. Każdy musi wybrać wariant odpowiedni dla siebie. Warto jednak pamiętać, że tego rodzaju ubezpieczenie ma swoje limity (np. ilość wizyt lekarskich w ciągu roku) oraz może być objęte karencją (np. z opieki szpitalnej możemy skorzystać dopiero po 3 miesiącach od nabycia ubezpieczenia). Ubezpieczeni w ramach prywatnej polisy mogą także dokupić pakiet assistance, który oferuje np. dowóz leków, pomoc psychologa, pielęgniarki czy zwrot kosztów leczenia.
Ubezpieczenie Ukraińca w Polsce a OC samochodu
Każdy właściciel samochodu, poruszającego się po polskich drogach, musi posiadać obowiązkowe OC (nakaz ten regulowany jest ustawowo). Polisę ubezpieczeniową musi więc posiadać każdy Ukrainiec, który wjeżdża do Polski prywatnym samochodem - o ile nie ma Zielonej Karty. Uciekając przed wojną nie każdy jednak pamiętał, aby zabrać ją ze sobą lub też nie miał czasu, aby ją wyrobić. W takiej sytuacji te osoby, które przebywają na terytorium RP wraz ze swoim pojazdem, mogą nabyć ubezpieczenie graniczne. Takie ubezpieczenie nie wznawia się automatycznie po terminie jego ważności i może być wystawione na 30 dni, wielokrotność 30 dni lub na rok. W przypadku posiadania Zielonej Karty, odpowiedzialność za wyrządzoną szkodę (w czasie kolizji lub wypadku) bierze na siebie ukraiński ubezpieczyciel. W przypadku zakupu OC granicznego - polski. Ubezpieczenie graniczne pozwala dodatkowo na swobodne przemieszczanie się po krajach strefy Schengen. Pamiętajmy, że na początku działań wojennych w Ukrainie, uchodźcy, którzy przyjechali do Polski prywatnymi samochodami, otrzymali darmowe, 30 dniowe OC dla swojego pojazdu.
Dobrowolne ubezpieczenia dla obywateli Ukrainy
Obywatele Ukrainy, którzy przebywają na terytorium Polski, mogą kupić większość dobrowolnych ubezpieczeń, oferowanych przez towarzystwa ubezpieczeniowe. Oprócz polisy zdrowotnej popularne są także polisy na życie, ubezpieczenia domu i mieszkania (także dla najemców nieruchomości), NNW i OC w życiu prywatnym. OC zabezpieczy portfel obcokrajowca przed skutkami szkód, które ten nieumyślnie wyrządzi osobom trzecim lub ich mieniu. NNW natomiast, będzie podstawą do wypłaty odszkodowania, za skutki nieszczęśliwych wypadków i powstałego w ten sposób uszczerbku na zdrowiu. Warto wspomnieć, że niektóre TU objęły bezpłatnym ubezpieczeniem NNW dzieci z Ukrainy, które rozpoczęły edukację w polskich szkołach. Każdy obywatel Ukrainy, który osiedlił się w Polsce lub planuje pozostać w naszym kraju na dłużej, może więc skorzystać z dodatkowej ochrony i wsparcia.
