Czy od polisy na życie trzeba zapłacić podatek?

Czy odszkodowanie w polisie na życie podlega opodatkowaniu? Wypłata świadczenia za poważne zachorowanie czy śmierć nie jest opodatkowana. Tylko w jednym przypadku będziemy musieli zapłacić 19 proc. podatku Belki za uzyskany przychód. Dotyczy to inwestycyjnych ubezpieczeń na życie, które zawierają w sobie część kapitałową. Dlaczego tylko w tej sytuacji musimy zapłacić podatek od ubezpieczenia?

Czego dowiesz się z tego artykułu:

• Czy od odszkodowania z polisy na życie płaci się podatek?
• Podatek od ubezpieczenia oszczędnościowego na życie
• Podatek od ubezpieczenia inwestycyjnego na życie
• Opodatkowanie odszkodowania a prawo spadkowe
• Kiedy polisa na życie chroni nas finansowo?

Czy od odszkodowania z polisy na życie płaci się podatek?

Ubezpieczenie na życie w podstawowej wersji zakłada wypłatę odszkodowania naszym bliskim w razie naszej śmierci. W wersji nieco rozszerzonej zakłada wypłatę odszkodowania na wypadek poważnej choroby, leczenia szpitalnego czy niezdolności do pracy. Suma ubezpieczenia, czyli maksymalna wartość odszkodowania, zależy od wybranej przez nas oferty i wysokości składek. Warto przy tym pamiętać, że składki co roku podlegają tzw. indeksacji.

Ponieważ ubezpieczenie na życie zakłada wypłatę pieniędzy przez ubezpieczyciela w określonych w OWU przypadkach, wiele osób zastanawia się, czy jednocześnie oznacza to przychód. Gdyby tak było, to za wypłatę odszkodowania musielibyśmy zapłacić podatek. Na szczęście standardowa polisa na życie nie podlega opodatkowaniu. Ani my w przypadku poważnej choroby, ani nikt uposażony w polisie na życie nie musi zapłacić podatku od dochodów kapitałowych (tzw. podatku Belki) ani podatku VAT. A jak wygląda sytuacja podatkowa w sytuacji pozostałych ubezpieczeń na życie?

Podatek od ubezpieczenia oszczędnościowego na życie

Wiemy już, że odszkodowanie i podatek się ze sobą nie łączą. W przypadku ubezpieczenia na życie, które posiada także część oszczędnościową, również nie ma to zastosowania. Oszczędnościowe ubezpieczenie na życie składa się z dwóch części:

• Ochronnej - z tych środków wypłacane są odszkodowania.
• Oszczędnościowej - te środki są nam, lub innym upoważnionym, przekazywane w określonym momencie. Pieniądze możemy otrzymać sami po skończeniu np. 60 lat (rodzaj dodatkowej emerytury) lub mogą je otrzymać nasze dzieci gdy ukończą 18 rok życia.

Ponieważ mamy tu do czynienia z odłożonymi przez nas samych oszczędnościami, nie ma mowy o przychodzie. Także w przypadku, gdy pieniądze dostają dzieci. A skoro nie ma przychodu, nie ma opodatkowania.

Podatek od ubezpieczenia inwestycyjnego na życie

Istnieje jedna sytuacja, w której obowiązuje podatek od ubezpieczenia na życie. To inwestycyjna polisa na życie. Podobnie jak ubezpieczenie oszczędnościowe, ta polisa również podzielona jest na dwie części:

• Część ochronną.
• Część inwestycyjną.

To klient decyduje, jak wysoka będzie cena składki (na podstawie aktualnej oferty towarzystwa ubezpieczeniowego) oraz jaka jej część zostanie przeznaczona na pomnażanie kapitału. Zazwyczaj umowa inwestycyjnego ubezpieczenia na życie trwa 10 lat. Wypłata środków powiększonych przez ustalone przez nas inwestycje następuje po zakończeniu umowy. Jednak w tym przypadku nie tylko odzyskujemy to, co wpłaciliśmy, ale mamy też do czynienia z zyskiem. Dlatego konieczne jest opłacenie 19-procentowego podatku od zysków kapitałowych. Co ważne, podatek płacimy tylko za część kapitałową - nigdy za część ochronną.

Opodatkowanie odszkodowania a prawo spadkowe

Dlaczego powszechnie zakłada się, że za otrzymanie odszkodowania z polisy zmarłej osoby będziemy musieli zapłacić podatek? Ponieważ sytuacja ta często porównywana jest do otrzymania spadku, choć pod względem prawnym są to odrębne zdarzenia. Środki zgromadzone na polisie można przekazać dowolnej osobie. Wystarczy wskazać ją jako osobę uposażoną w umowie ubezpieczeniowej. Jeśli nie wskażemy osoby/osób uposażonych, to środki trafią do pierwszej osoby w linii dziedziczenia. Może się zdarzyć też tak, że uposażonym w polisie będzie bank, w którym posiadamy kredyt hipoteczny. Wtedy chronimy swoją rodzinę przed roszczeniami banku.

Według prawa spadkowego podatek płaci się od otrzymania spadku. Dziedziczenie odbywa się zgodnie z ustaloną kolejnością, chyba że zmarły inaczej zadecydował w oficjalnym testamencie. Niezależnie od tego, kto otrzymuje spadek, każdy musi zapłacić podatek od dziedziczenia.

Należy pamiętać, że są sytuacje, w których spadkobiercy odrzucają spadek z powodu ciążących na nim długów. Niekiedy ich spłata całkowicie pokryłaby zysk z otrzymanych środków, rzeczy czy też nieruchomości. Jednak w przypadku wypłaty odszkodowania z tytułu śmierci nie musimy się niczego obawiać. Możemy swobodnie wnioskować o wypłatę odszkodowania, nawet jeśli odrzucimy prawo do spadku. Ubezpieczenie na życie oraz środki spadkowe są dwoma różnymi sprawami.

W jakich sytuacjach polisa na życie chroni nas finansowo?

Ubezpieczenie na życie jest potrzebne każdemu, kto poważnie myśli o finansowym zabezpieczeniu siebie i swojej rodziny. Dzięki polisie możemy liczyć na wypłatę nieopodatkowanego odszkodowania w razie:

• swojej śmierci,
• poważnego wypadku (trwały uszczerbek na zdrowiu),
• poważnego zachorowania,
• czasowej lub trwałej niezdolności do pracy,
• leczenia szpitalnego,
• operacji,
• i innych sytuacji, określonych szczegółowo w umowie ubezpieczeniowej.

Aby otrzymać wypłatę odszkodowania, należy zgłosić się do ubezpieczyciela z kompletem dokumentów potwierdzającym daną sytuację. Każde towarzystwo ubezpieczeniowe określa czas, jaki mamy na zgłoszenie konkretnej sytuacji. W przypadku poważnej choroby warto poczekać, aż zdobędziemy wszystkie dokumenty medyczne. Dzięki temu istnieje mniejsza szansa na odmowę wypłaty odszkodowania (TU może też nas wezwać do uzupełniania dokumentacji).

Autor artykułu:
Marcin Jastrzębski
Dyrektor regionalny Unilink oraz ekspert ds. ubezpieczeń