Jak sprawdzić, czy jestem ubezpieczony: osobiście i przez internet?

Brak składek ZUS na ubezpieczenie zdrowotne może spowodować, że nie będziemy upoważnieni do bezpłatnego leczenia w ramach państwowego funduszu zdrowia. Dlatego warto wiedzieć, jak sprawdzić, czy jest się ubezpieczonym. Można to zrobić osobiście albo przez internet. Co robić, jeśli okaże się, że pracodawca nie zgłosił cię do ZUS i nie płaci składek?

Z tego artykułu dowiesz się:

1. Jak sprawdzić czy jestem ubezpieczony?
2. Jak sprawdzić czy jest się ubezpieczonym przez internet?
3. Co zrobić, gdy pracodawca nie zgłosił mnie do ZUS?
4. Jakie są konsekwencje braku ubezpieczenia zdrowotnego w NFZ?

Jak sprawdzić czy jestem ubezpieczony?

Można o to zapytać podczas rejestracji do lekarza. Specjalista lub inna osoba uprawniona w ciągu kilku minut sprawdzi dane na temat ubezpieczenia w systemie eWUŚ (Elektronicznej Weryfikacji Uprawnień Świadczeniobiorców). System działa od 2013 roku i jest powiązany z Centralnym Wykazem Ubezpieczonych.

Aby uzyskać informację o posiadaniu ważnej polisy zdrowotnej, wystarczy podać swój numer PESEL. Jeśli system wyświetli informację na zielono, to oznacza, że jesteś ubezpieczony. Kolor czerwony oznacza brak ubezpieczenia.

Jak sprawdzić czy jest się ubezpieczonym przez internet?

Z eWUŚ można skorzystać też samodzielnie. Należy tylko założyć konto w Zintegrowanym Informatorze Pacjenta. Dostęp do danych jest bezpłatny. W bazie można sprawdzić nie tylko informacje na temat ubezpieczenia, ale też m.in. historię dotychczasowego leczenia oraz przyjmowanych leków refundowanych przez państwo. Można sprawdzić tylko swoje dane medyczne po uprzedniej weryfikacji tożsamości.

Sprawdzanie składek dostępne jest także na stronie ZUS, do czego wymagane jest posiadanie profilu zaufanego ePUAP. Można go założyć, potwierdzając swoją tożsamość podpisem elektronicznym albo osobiście w najbliższym oddziale ZUS. Po założeniu profilu wystarczy się zalogować i wejść w odpowiednią zakładkę dotyczącą ubezpieczeń. Znajdziesz tam wszystkie potrzebne dane.

Pracodawca nie zgłosił mnie do ZUS - co robić?

Pracodawca musi w terminie 7 dni od daty zatrudnienia zgłosić cię do ubezpieczenia zdrowotnego. W przypadku umowy o pracę jako pracownik otrzymujesz także ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe. Jeśli posiadasz umowę zlecenie, to składka na polisę chorobową jest dobrowolna. Jeżeli po sprawdzeniu twojej sytuacji w eWUŚ okaże się, że pracodawca mimo takiego obowiązku nie odprowadza twoich składek do ZUS, musisz zareagować. Oznacza to obowiązek dążenia do wyjaśnień w dwóch instytucjach: w zakładzie pracy i w ZUS.

W tej sytuacji płatnik składek na wezwanie pracownika (zleceniobiorcy, ZUS lub PIP) powinien natychmiast wywiązać się z nałożonego na niego obowiązku dokonując zgłoszenia do ZUS i wszystkich płatności. W przypadku zgłoszenia do ZUS, ale braku płatności lub płatności obniżonych składek (mniejszych niż należy) trzeba poprosić pracodawcę o wyjaśnienie i sprostowanie informacji w ZUS. Należy to zrobić w formie pisemnej. Pracodawca ma 60 dni na rozpatrzenie wniosku. Jeśli mimo tego nie zareaguje, to pora na złożenie w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych wniosku o przeprowadzenie postępowania wyjaśniającego.

Pamiętaj, że jeśli jesteś przedsiębiorcą, masz obowiązek samodzielnego opłacania składek zdrowotnych do ZUS. Ich wysokość przez pierwsze pół roku wynosi 381,81 zł (tzw. ulga na start). Jeśli nie masz pracy, musisz zadbać o ubezpieczenie w NFZ w inny sposób. Możesz zostać ubezpieczony jako członek rodziny w pracy współmałżonka albo posiadać prawo do ubezpieczenia po rejestracji jako osoba bezrobotna. Prywatne ubezpieczenie zdrowotne nie jest w stanie zastąpić obowiązkowego ubezpieczenia w NFZ (nawet ubezpieczenie na wypadek pobytu w szpitalu).

Brak ubezpieczenia zdrowotnego w NFZ - konsekwencje

Osoby, które nie mają ważnego ubezpieczenia zdrowotnego muszą pokrywać wszystkie koszty leczenia samodzielnie. W przypadku pobytu w szpitalu albo transportu karetką pogotowia oznacza to ogromne koszty. Dodatkowo jeśli już zdecydujemy się ubezpieczyć, to należy zapłacić za przerwę w ubezpieczeniu.

Brak składek opłacanych przez firmę, w której mamy zatrudnienie nie wpływa na wysokość emerytury Istnieje jednak jeden warunek: pracownik współpracować z pracodawcą w zakresie unikania obowiązku opłacania ubezpieczenia.